23 Ağustos 2022 tarihli Resmî Gazetede yayımlanan Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliğinde De Değişiklik Yapılmasına İlişkin Yönetmelik, önemli düzenlemeler içermektedir.
Bahsi geçen Yönetmelikle yapılan önemli değişiklikleri şöyle özetleyebiliriz:
· Tüketiciye, cayma hakkı ve diğer konularda ön bilgi verilmesinden, satıcıyla birlikte internet alışveriş sitelerinin de sorumlu olduğu düzenlendi.
· Cayma hakkını kullanmak isteyen tüketicinin, 14 gün içinde satıcıya bildirimde bulunması gerekiyordu. Artık, cayma bildirimi alışveriş sitesine de yapılabilecek.
· Cayma hakkı kullanıldığında, para iadesinin hangi sürede yapılması gerektiği belirli değildi. İadenin, 14 gün içinde ve tek seferde yapılması zorunluluğu getirildi. Kredi kartıyla yapılan ödemelerde de banka tarafından yapılacak iadenin kredi kartına tek seferde yapılması kuralı getirildi.
· Tüketiciden para tahsilatını alışveriş sitesi yapmışsa, cayma hâlinde tüketiciye para iadesinden alışverişin yapıldığı site de sorumlu olacak.
· Tüketici, ön bilgi verilmiş olması kaydıyla, iade gönderim masrafından sorumlu tutulmuştur.
· Cep telefonu, akıllı saat, tablet ve bilgisayarların satışında cayma hakkının kullanılması yasaklandı.
23 Ağustos 2022 tarihli Yönetmelikte, yapılan değişikliklerin genel olarak 1 Ekim 2022’de yürürlüğe gireceği ancak, bankalar için getirilen, cayma hâlinde paranın kredi kartına tek seferde iade edilmesi kuralının ise 1 Ocak 2023’te yürürlüğe gireceği öngörülmüştü. Fakat yaklaşık yirmi gün sonra, 14 Eylül 2022’de yeni bir değişiklik yapılarak, yukarıda belirttiğimiz önemli değişikliklerin yürürlük tarihi 1 Ocak 2024’e ertelenmiştir.
Yapılan değişikliklerin bir kısmı internet alışveriş sitelerinin sorumluluklarını arttırıyor olsa da bir kısmı ise cayma hakkının kullanılmasını tüketiciler aleyhine önemli ölçüde zorlaştırmaktadır. Özellikle cayma hakkının kullanılmasının ardından ürünlerin iadesi aşamasında yapılan kargo masraflarına tüketicinin katlanacağı yönündeki değişiklik, Kanunla verilen cayma hakkının özüne dokunan ve kullanımını önemli ölçüde zorlaştıran bir müdahaledir.
Her ne kadar Bakanlığa cayma hakkının kullanımına ilişkin yönetmelik çıkarma hakkı Kanunla verilmişse de, bu yetki sınırsız değildir. Tüketiciye Kanunla verilen hakkın özüne dokunacak şekilde ve birçok vakada tüketicinin cayma hakkını kullanmaktan vazgeçmesine sebep olacak ölçüde bir engelin getirilmiş olması Kanuna aykırıdır.
Yukarıda izah edilen sebeplerle, Türkiye Barolar Birliği’nin bahsi geçen Yönetmeliğin iptali için dava açması gerektiği yönündeki görüşümü TBB Yönetim Kurulu’na sunuyorum.
Saygılarımla…
19.09.2022
Doç. Dr. Umut Yeniocak
Türkiye Barolar Birliği Yasa İzleme Merkezi Sözcüsü
