3 Şubat 2023 tarihli Resmî Gazetede yayımlanan Anayasa Mahkemesi kararına göre, bireyler arasındaki borç ilişkilerinde uygulanan zamanaşımı kuralı, devletin vatandaşa borçlu olduğu ve özellikle bir mahkeme kararına bağlanmış borçlar bakımından uygulanamaz.
Anayasa Mahkemesi’nin Kararına konu olan olayda; Ankara’daki gecekondusu 1982 yılında yıktırılan vatandaş, yıkılan gecekondunun ve ağaçların bedeli olarak tazminat talebiyle mahkemeye başvurması üzerine, 1988 yılında kesinleşen kararıyla mahkeme vatandaşı haklı bulmuş, vatandaşa tazminat ödenmesine karar vermiştir.
Mahkemenin kararına rağmen kendisine tazminat ödemesi yapılmayan vatandaş, 2014 yılında idareye başvurarak tazminatının ödenmesini istemiştir. İdare ise, Borçlar Kanunu’na göre on yıllık zamanaşımı süresinin dolduğu gerekçesiyle vatandaşın ödeme talebini reddetmiştir.
Bunun üzerine idareye karşı icra takibi yapan vatandaş bu kez mahkeme engeline takılmış ve mahkeme, vatandaşın ödeme talebini zamanaşımı gerekçesiyle reddetmiştir. Mahkemenin kararı temyiz edilmişse de Yargıtay da mahkemenin kararını doğru bulmuş, sonuç olarak vatandaşa tazminat ödenmemiştir.
Konuyu bireysel başvuru yoluyla Anayasa Mahkemesi’ne götüren vatandaşın başvurusunu değerlendiren Mahkeme, 1988 yılında kesinleşen mahkeme kararı ile vatandaşa ödenmesi gereken tazminatı ödemek için herhangi bir girişimde bulunmayan devlet idaresinin vatandaşa karşı zamanaşımı savunması yaparak borcunu ifa etmekten kaçınmasının Anayasanın güvence altına aldığı mülkiyet hakkının ihlali anlamına geldiğine karar vererek dosyayı yeniden yargılama yapması için mahkemesine göndermiştir.
Anayasa Mahkemesi, 27.10.2022, 2019/21279 Başvuru Numarası
Yayımlandığı RG: 03.02.2023/32093
03.02.2023
Doç. Dr. Umut Yeniocak
