Rekabet Kurumu, 12 Ağustos günü verdiği kararıyla önemli bir kuralı yeniden hatırlatmış oldu. Tekirdağ’ın Çerkezköy ve Kapaklı ilçelerinde faaliyet gösteren on yedi kuyumcu, altın alış ve satış fiyatlarını aralarında anlaşarak belirledikleri ve bu yolla vatandaşa pahalıya altın sattıkları için Rekabet Kurumu tarafından para cezasına çarptırıldı.
Mahalle esnafının kendi aralarında anlaşarak ürünlerin satış fiyatını belirlemeleri, birçoğumuz için alışıldık bir şey olabilir. Halbuki hukuken bu yapılan şeyin cezası var. Çünkü bizim hukukumuza göre, birbirleriyle rekabet etmesi gerekirken, işletmelerin kendi aralarında anlaşma yaparak bir ürünün satış fiyatını birlikte belirlemeleri yasaktır. Bu kuralı koyan Kanun’un adı bile Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’dur. Bu Kanun’a göre, her sektörde dürüst bir şekilde rekabet edilmesi sonucunda vatandaş, ihtiyaçlarını daha ucuz fiyata ve daha elverişli şartlarda karşılayabilecektir. Rekabet edilerek fiyatın düşürülmesi yerine, anlaşma yapılarak fiyatın belirli bir düzeyin altına indirilmemesi ise Kanun’a aykırılık teşkil eder ve şikâyet hâlinde önemli ölçüde para cezaları gündeme gelir.
Rekabet Kurumu’nun 12 Ağustos’ta verdiği kararının gerekçesi henüz yayımlanmamış olsa da kısa karardan anlaşıldığı üzere; Tekirdağ’ın iki ilçesinde faaliyet gösteren bu kuyumcuların, fiyatı birlikte belirlemek amacıyla aralarında açık ya da örtülü bir anlaşma yaptıkları tespit edilmiştir. Kurumun böyle bir soruşturmayı yapması için genellikle birilerinin şikâyet etmesi gerekir. Kurum kendiliğinden de harekete geçebilir ancak bu nadirdir ve daha çok ulusal çaplı uygulamalarda gündeme gelir. Bu olayda, şikâyet üzerine yapılan soruşturma sonucunda on yedi kuyumcunun aralarında anlaşarak aynı fiyata satış yaptıkları tespit edilmiş ve her biri yıllık ciroları üzerinden hesaplanan para cezalarına çarptırılmıştır.
Aslında bu tür fiyat anlaşmalarına maruz kalarak, olması gerekenden pahalıya ürün satın aldığını düşünen her vatandaşın Rekabet Kurumu’na şikâyet hakkı vardır. Bu hak, sadece altın sektörüyle sınırlı değildir. Aklınıza gelebilecek hemen her ürün için bu hak kullanılabilir. Şikâyet üzerine yapılacak soruşturmada Kurum, satış fiyatının rekabet edilerek değil de anlaşma yapılarak belirlendiği ve vatandaşın bundan zarar gördüğü iddiasının gerçek olduğunu tespit ederse yıllık cirolar üzerinden önemli oranlarda ceza uygular.
12.09.2021
Doç. Dr. Umut Yeniocak
